Với mô hình Kinh tế tuần hoàn, KCN Nam Cầu Kiền là KCN đầu tiên tạo ra chuỗi cộng sinh, liên kết và cung ứng tuần hoàn trong KCN

Hướng đến khu công nghiệp tuần hoàn

Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể về tăng trưởng và phát triển, cải thiện đời sống của người dân, giảm tỷ lệ hộ nghèo trên cả nước. Đóng góp vào quá trình phát triển này có thể kể đến vai trò to lớn của các khu công nghiệp. Tính đến đầu năm 2022 Việt Nam có 395 khu công nghiệp tại 61 tỉnh thành phố với diện tích quy hoạch 123.000 ha đang hoạt động tại cả 3 vùng kinh tế trọng điểm Bắc, Trung và Nam.

Sự phát triển nhanh chóng trong sản xuất công nghiệp và phát triển các khu công nghiệp đặt ra yêu cầu phải có một mô hình khu công nghiệp mới theo những tiêu chuẩn tiên tiến về mức phát thải khí nhà kính, xử lý chất thải và không gian xanh, khuyến khích công nghệ tái chế, tái sử dụng năng lượng và chất thải. Vì vậy, Khu công nghiệp (KCN) sinh thái là một phạm trù hướng đi mới hướng tới một nền sản xuất quan tâm đến môi trường, xã hội và đảm bảo phát triển bền vững trong tương lai.

Trên thế giới nhiều nước đã thành công với mô hình này, mang lại hiệu quả về nhiều mặt. KCN Hài hòa với thiên nhiên; Hệ thống năng lượng; Quản lý dòng nguyên liệu và chất thải; Cấp thoát nước; Quản lý hiệu quả; Xây dựng, cải tạo; Hòa nhập với cộng đồng địa phương.

Yếu tố tạo nên Khu công nghiệp sinh thái (KCNST) là một cộng đồng doanh nghiệp sản xuất và cung cấp dịch vụ nằm ở cùng một địa điểm. Các doanh nghiệp thành viên trong KCN tìm cách nâng cao hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường, xã hội thông qua sự cộng tác về quản lý các vấn đề môi trường hệ sinh thái tận dụng tối đa tài nguyên.

Việc phát triển mô hình KCNST gắn chặt giữa lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường được xem như hướng đi mới trước thực trạng phát triển cụm, khu công nghiệp diễn ra mạnh mẽ tại nước ta hiện nay, tạo nên vòng kinh tế tuần hoàn khép kín ưu việt, bởi vừa tạo ra lợi nhuận, vừa tạo ra công ăn việc làm, mang lại những giá trị về mặt xã hội và môi trường, từ đó hướng tới một nền kinh tế xanh. Vai trò của doanh nghiệp thể hiện trong việc chung tay cùng với các cơ quan Bộ ngành, Chính phủ để phát triển bền vững. Việc chuyển đổi theo hướng kinh tế xanh, KTTH trong các KCN, khu kinh tế là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo phát triển bền vững cho từng KCN, KKT, cho cả nền kinh tế. 

Đến phát triển khu công nghiệp “xanh”

Theo Nghị định số 82/2018/NĐ-CP ngày 22/05/2018 của Chính phủ về quản lý KCN, KKT đã góp phần giải quyết một số hạn chế vướng mắc trong cơ chế, chính sách và quy định của pháp luật đối với các KCN, KKT … tối ưu hóa việc sử dụng các yếu tố đầu vào, đầu ra như nguyên vật liệu, nước, năng lượng, chất thải, phế liệu trong quá trình sản xuất kinh doanh. Thông qua hợp tác, các doanh nghiệp hình thành mạng lưới trao đổi các yếu tố phục vụ sản xuất, sử dụng chung hạ tầng và các dịch vụ phục vụ sản xuất, cải thiện quy trình công nghệ và nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đa dạng sinh học trong KCN, phát triển KTTH đang là xu thế phát triển

Trong các KCN được nhắc đến về các yếu tố xây dựng phát triển thân thiện, gắn môi trường với phát triển KCN, có thể nói Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền được đầu tư xây dựng bởi Công ty Cổ phần Shinec ( Shinec) do ông Phạm Hồng Điệp, Chủ tịch Hội đồng quản trị. Được nhắc đến là một trong những khu công nghiệp điển hình phát triển theo hướng đã và đang tạo những vòng tuần hoàn kinh tế giữa các doanh nghiệp trong KCN.

Bên cạnh đó KCN Nam Cầu Kiền, được các doanh nghiệp đầu tư kiến tạo nên không gian sinh hoạt văn hoá từ các Quốc gia khác nhau, có mối quan hệ tương tác giữa các doanh nghiệp vào không gian sinh hoạt chung tạo cơ sở thành lập “Câu lạc bộ Eco Nam cầu Kiền” trở thành văn hóa của KCN.. Đến nay, câu lạc bộ này có sự tham gia của lãnh đạo trên 70 doanh nghiệp trong khu, từ các quốc tịch như: Hà Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Trung Quốc (bao gồm cả Đài Loan, Hong Kong) và Việt Nam...

Hiện nay Shinec đang chuẩn bị cho vòng tuần hoàn mới liên quan đến năng lượng tái tạo, tiến tới xây dựng sử dụng năng lượng Mặt trời, đặt mục tiêu trung hòa carbon toàn khu trong tương lai gần. Theo tính toán sơ bộ, tổng công suất tại toàn bộ hệ thống điện áp mái trong KCN có thể đạt 45MW và hệ sinh thái mua, bán điện cho các nhà máy trong khu sẽ được hình thành trong thời gian tới.

Đặc điểm nổi bật tại KCN Nam Cầu Kiền là liên kết bền chặt các doanh nghiệp trong ngành - liên ngành, hình thành các chuỗi tuần hoàn kép và lợi ích kép. Cụ thể, mỗi doanh nghiệp là nhà sản xuất sản phẩm này nhưng những phế thải của họ lại trở thành nguyên liệu đầu vào cung cấp cho doanh nghiệp khác, cứ như vậy hình thành vòng tuần hoàn tại chỗ với lợi ích đa chiều, tạo thành một văn hóa công nghiệp đặc trưng. 

Trong KCN Nam Cầu Kiền, không gian sinh thái, khuôn viên gải trí văn hoá là một trong những yếu tố tạo đặc trưng.

Gần 15 năm qua, Nam cầu Kiền chú trọng xây dựng KCN gắn với môi trường xây dựng kinh tế tuần hoàn. Theo chia sẻ của ông Phạm Hồng Điệp, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phẩn Shinec, Chủ đầu tư khu công nghiệp Nam Cầu Kiền cho biết: Nam cầu Kiền đang đi vào hoàn thiện hơn mô hình KTTH. Xác định xây dựng môi trường đầu tư xanh, sạch, thân thiện môi trường là yếu tố then chốt để phát triển bền vững, tăng sức hấp dẫn trong thu hút đầu tư, doanh nghiệp đã có nhiều giải pháp để chuyển từ KCN thành KCN sinh thái. Cùng với việc hoàn thiện cơ sở vật chất, các công trình bảo vệ môi trường được đặc biệt quan tâm phát triển đầy đủ. KCN đã xây dựng hệ thống thu gom, vận chuyển toàn bộ lượng nước thải phát sinh từ các doanh nghiệp và xử lý đạt tiêu chuẩn trước khi xả thải ra môi trường. KCN đã áp dụng các biện pháp tuần hoàn toàn diện để giải quyết bài toán này.

Nam Cầu Kiền đã xây dựng được môi trường đầu tư bền vững sở hữu những yếu tố: cở sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, tính thẩm mỹ và công năng tiện ích cao phù hợp xu hướng đại chúng và tầm nhìn quốc tế hóa trong dịch vụ. Diện tích cây xanh và mặt nước chiếm hơn 20% tổng diện tích được gia tăng giá trị nhờ liên kết chuỗi công viên các doanh nghiệp với hệ thống chung, KCN được sự hỗ trợ tư vấn từ đối tác Nhật Bản, đem đến môi trường làm việc “xanh - sạch” cho người lao động, không gian cảnh quan sinh thái được đầu tư bài bản thân thiện hài hòa với cộng đồng dân cư địa bàn và mang những nét văn hóa đặc thù, hài lòng không chỉ các Nhà đầu tư trong nước mà nước ngoài cũng rất quan tâm chú ý đến.

Trên con đường phát triển kinh tế xã hội, chủ trương của nước ta luôn đặt đề cao vấn đề môi trường sinh thái, trong đó phát triển nền công nghiệp gắn với môi trường, đặc biệt các KCN sinh thái và kinh tế tuần hoàn nhằm đảm bảo các KCN phát triển theo hướng bền vững, đó cũng là điều kiện để Shinec mở rộng đi tiên phong và các doanh nghiệp, KCN, KKT khác phát triển trong tương lai.